Σπουδές για Φωνή και Ποίηση
 |
Στάθης Κουτσούνης Σπουδές για Φωνή και Ποίηση Εκδόσεις Υάκινθος, Αθήνα 1987 |
Οι υπαρξιακές ανησυχίες του ποιητή ντυμένες με τον αστραφτερό μανδύα ενός ερωτικού και δυναμικά αισθησιακού αισθήματος συνυφαίνουν τον καμβά που πάνω του εμπλέκονται ο άνθρωπος και ο ποιητής. Πρωταγωνιστής του στίχου αναδεικνύεται ο θάνατος μέσα στην ιεροτελεστία των εκστάσεων που κυοφορούν το στίχο και το ποίημα, που φέρνουν τη γέννηση και τη Λευτεριά...
Ποιήματα
κροταλίζανε στο φύσημα του αγέρα
εκτελεστές ορχήστρας στη συναυλία της θάλασσας
τα χείλη σου φωτός φουσκώματα
κι εστέκοσουν μπροστά στον ήλιο που έφευγε
το σώμα σου
έπαιρνε γεύση απ’ το θεό
καθώς απάνω του
χίλια σκυλιά
μαζί με τρεις αγγέλους
ανάδευαν του δέρματος την ταραχή
ρίγος χορεύει στο αίμα μου
κάδρα συνωθούμενα κι ο καθρέφτης νεκρός
από ψυχή
φωνή
τοπία κρυστάλλινα
και μια σταγόνα σπέρμα να σπαρταράει στο πάτωμα
την τρικυμία του πρωιού
για να μπορείς ν’ ακούς με ήσυχο αυτί
τη νηνεμία του πελάγου των οχτώ μποφόρ
για να μπορείς να εξαργυρώνεις
τις τύψεις σου με μαχαίρι
για να μπορείς να διακλαδίζεις την αγάπη σου
ως την εσχάτη προδοσία
Κριτική
| Οι «Σπουδές για Φωνή και Ποίηση» είναι η πρώτη ποιητική συλλογή του Σ.Κ. Το βιβλίο αποτελείται από 56 σελίδες με περιεχόμενο τρεις ποιητικές ενότητες· α) Εφτά σφαχτά και δύο δακτυλικά αποτυπώματα β) Οι τύψεις του φεγγαριού και γ) Το τετραπέρατο φίδι και οι ενοχές της θάλασσας. Εκείνο που γίνεται αντιληπτό με την πρώτη κιόλας ανάγνωση είναι η μουσικότητα του στίχου και η ρευστότητα του λόγου. Οι υπαρξιακές ανησυχίες του ποιητή ντυμένες με τον αστραφτερό μανδύα ενός ερωτικού και δυναμικά αισθησιακού αισθήματος συνυφαίνουν τον καμβά που πάνω του εμπλέκονται ο άνθρωπος και ο ποιητής. Πρωταγωνιστής του στίχου αναδεικνύεται ο θάνατος μέσα στην ιεροτελεστία των εκστάσεων που κυοφορούν το στίχο και το ποίημα, που φέρνουν τη γέννηση και τη Λευτεριά: Το ποίημα στις φλέβες / Παλεύει με το αίμα / Νάρκισσος ο Σπόρος στην κοιλιά μου / κι ο Χρόνος / Ερωτευμένος θάνατος / Γυρεύοντας ελευθερία. Ο ποιητής επίτοκος σπαράσσεται από τις ωδίνες του δικού του τοκετού: Η λέξη χτύπαγε σαν έμβρυο μέσα μου / Ξαπλώνω ανάσκελα στο χώμα / Απλώνω τα χέρια μου και καρτερώ // Καταιγίδα το φως πλημμύρισε το σώμα μου // Λευτεριά. Ένα άλλο χαρακτηριστικό της συλλογής είναι ότι η ουσία της ποιητικής προσπάθειας κατακάθεται στους επιλογικούς συνήθως στίχους αφήνοντας μια ιδιαίτερη γεύση στον αναγνώστη. Ενδεικτικό του περιεχομένου και το ένθετο εικαστικό του Σόρογκα στο εσώφυλλο. |
| Ανθούλα Δανιήλ [περιοδικό γράμματα και τέχνες, Απρίλιος-Ιούνιος 1988, αριθ. τεύχους 55, σελ. 45] |
|
[...]
Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του συνόλου σχεδόν των ποιημάτων του Στάθη Κουτσούνη είναι η μουσικότητα των στίχων και η επιγραμματικότητα των νοημάτων. Η θεματική εμπνευστική του ποιητή οιστρηλατείται από τους διαχρονικούς προβληματισμούς της ζωής, του έρωτα και του θανάτου. Διαπιστώνεται μια αισθησιακή έξαρση, που μπορεί να θεωρηθεί ως αντίδραση στην υπαρξιακή αγωνία. Ο έρωτας ως προϋπόθεση για τη δημιουργία της νέας κάθε φορά ζωής είναι ο αντίποδας του θανάτου και η μοναδική ίσως αναίρεση της ουσίας του. Τέτοιοι και άλλοι παρεμφερείς προβληματισμοί διαχέονται στους στίχους του. [...]
Ο Στάθης Κουτσούνης [...] είναι ένας ανήσυχος άνθρωπος που κατορθώνει και μετουσιώνει στα ποιήματά του εσωτερικές διεργασίες. [...]
Τα ποιήματα της συλλογής του Στάθη Κουτσούνη, παρότι είναι επιτεύγματα ενός νέου ποιητή, δεν μπορούν να θεωρηθούν ως πρωτόλεια. Αντίθετα, εμπεριέχουν μέσα τους και γνώση των πραγμάτων της ζωής και εμπειρία. Η στιχουργική τους μορφή εμφανίζεται λιτή και απαλλαγμένη από φιλολογικά στολίσματα, ενώ έντονη είναι η βίωση γεγονότων και περιστατικών, που ωθεί τον ποιητή στην καταγραφή τους με συμβολικό λυρικό τρόπο.
Γενικά, κι απ’ όσο εμείς μπορούμε να εμβαθύνουμε, η προκύπτουσα ποίηση μεταδίδει στον αναγνώστη την ανησυχία και την αγωνία του ποιητή και μετουσιώνει στους στίχους της τις αντιδράσεις της ψυχικής περιοχής, πράγμα που δικαιώνει την αγαθότητα της πρόθεσης, αφού αποδίδει γνήσιες καταστάσεις.
|
|
Θ. Μ. Πολίτης
[Εκπομπή Λογοτεχνικά Περιθώρια Ραδιοφωνικού Σταθμού Μεσολογγίου (31 Δεκεμβρίου 1988)
& εφημερίδα Ελεύθερος Αιτωλοακαρνανίας, 1989]
|
| Οι Σπουδές για φωνή και ποίηση του νέου ποιητή Στάθη Κουτσούνη εμπεριέχουν σίγουρα σοβαρή σπουδή, αξιοπρόσεκτη μελέτη, συγκίνηση, ιδιαίτερο προβληματισμό και αρκετές πληγές. Αν φυσικά μπορούμε να μιλάμε για όλους και για όλα όπως θέλουμε, όπως νιώθουμε και όσο αρμόζει στην ελευθερία μας, αν οι περισσότεροι από μας δεν πληγώνονται από την ωμή και πικρή αλήθεια –οι ωραιότεροι είναι εκείνοι που χαλυβδώνονται απ’ αυτό– τότε οι πληγές του ποιητή είναι και δικές μας πληγές: Το πρωί με βρήκε βάτραχο / Μες τη μικρή μου λίμνη από δάκρυα / Ήμουν περιπλανώμενος στην πόλη σου / Παραμόνευα τα πληγωμένα μου παιδιά / Ακουμπούσες τα μαλλιά σου στο χώμα / Πελέκαγες την πέτρα μέσα σου / Η καρδιά μου μεταμορφώθηκε σε γυναίκα. |
| Κώστας Αυγερινός [περιοδικό ΔΡΟΜΟΣ, τεύχος 6, Μάρτιος 1989] |
| Ερωτικό παραλήρημα θανάτου και η αρχή μιας πολυφωνίας. Όλα αυτά επιτρέπουν στον ποιητή Στ. Κουτσούνη να αναπτύξει και να μας ταξιδέψει μ’ εκείνες τις τροχιές της ευαισθησίας του, σε εντυπωσιακά μελωδικά και εκφραστικά μέσα. Στην διαδικασία της ποίησης, παράγει τις χρωματικές εκείνες προσαρμογές της ενστικτικής περιοχής της αύξησης, με δομικό υλικό κατεργασμένο και ταξινομημένο στο «ίσως» επιθυμητό σύγχρονο ύφος, ώστε να φτάνει σε ένα συνολικό αποτελεσματικά συγκρουόμενο άκουσμα ο αναγνώστης. «Απόμεινε μια σπαραχτική Σιωπή στις παρειές / Του χτυπημένου Έρωτα // Η βροχή ροκανίζει τα σκοτάδια της αυγής / Ο νεκρός σπαρταρά ανάμεσα στα δάκτυλα σου / Ραμφίζεις μ’ οδύνη το φως / Καρτερείς ασπαίρουσα τους κραδασμούς της νύχτας // Εγώ / Περίλυπος / Ως ενεός / Ρεμβάζω». (σελ. 17, VII) |
|
Ανδρέας Αρτέμης
[περιοδικό ΑΛΕΞΙΣΦΑΙΡΟ, τεύχος 20ον, Μάιος - Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 1989] |
| Μήνυμα μιας νέας ποιητικής φωνής μεταδίδει η συλλογή του ΣΤΑΘΗ ΚΟΥΤΣΟΥΝΗ «Σπουδές για Φωνή και Ποίηση» (ΥΑΚΙΝΘΟΣ) |
| ΜΑΤΖ. [εφημερίδα Η Αυγή της Κυριακής, 18 Ιουνίου 1989] |
| «Από το σκαρίφημα στο έργο η διαδρομή γίνεται με τα γόνατα» Βλαντιμίρ Χόλαν |
|
Ο Σ. Κ. φαίνεται ότι έχει ματώσει τα γόνατά του στην προσπάθεια του να διανύσει ένα μέρος του δρόμου προς το Μέγα Ιερόν της τέχνης. Σίγουρα έχει ανέβει το πρώτο καβαφικό σκαλί παρότι άρχισε με τα δύσκολα θέματα πολυδουλεμένα να τα ανανεώσει. Είναι έκδηλος ο αγώνας του να υποτάξει τις λέξεις, να τον υπηρετήσουν. «Ο ποιητής χάνεται για μια λέξη, οι εραστές για μια απάντηση» (Λειβαδίτης). Ο Σ. Κ. είναι και τα δύο, κατεξοχήν σωματικός ποιητής, ερωτομανής, μια νέα φωνή που αγωνίζεται να κερδίσει τη δική του θέση κάπου ανάμεσα Σινόπουλου, Εμπειρίκου και Σαχτούρη, ενώ αφομοιωμένες επιδράσεις, άρα νόμιμες ανιχνεύουμε πιθανόν στις σελίδες 50 και 52 από τον Μπρετόν. «Οι Σπουδές» είναι μια ποιητική του έρωτα, με αρκετά έντονα νέα στοιχεία που μας κάνουν ιδιαίτερα αισιόδοξους για το μέλλον του ποιητή: |
|
Γιάννης Κουβαράς
[περιοδικό νέες ΤΟΜΕΣ, τεύχος 12, Έκτακτη έκδοση 1988-1989 & Επί πτερύγων βιβλίων. Κριτικά σχεδιάσματα 1987-1994. Τόμος Α',
Εκδόσεις Σοκόλη, Αθήνα 1995, σελ. 235-236]
|
